Adwokat działa na rynku jako przedsiębiorca. Czy jednak jest to przedsiębiorca jak każdy inny?
Przechodząc ulicą, nieraz widzimy witryny sklepowe, w których prezentowane są towary, a do nich przyczepione metki z ceną. Podobnie – kiedy letnim wieczorem zastanawiamy się, którą restaurację na rynku wybrać – napotykamy wystawione menu, a w nim ceny poszczególnych dań. Wchodząc wreszcie do salonu fryzjerskiego, zwykle znajdziemy wywieszony na ścianie cennik usług fryzjerskich: X zł za strzyżenie męskie, Y zł za koloryzację, Z zł za ondulację. Próżno jednak szukać podobnych cenników u progu kancelarii adwokackiej czy też na jej stronie internetowej. Dlaczego tak jest?
Przede wszystkim dlatego, że klient przychodzący po pomoc do adwokata powierza mu swoją sprawę, która jest w pewnym sensie „jedyna w swoim rodzaju”. Oczywiście złośliwie można skwitować, że każdy ma na swój sposób odmienny rodzaj włosów i kształt głowy, zatem i fryzjer mógłby użyć takiego wyjaśnienia. Czy jednak jest to trafne porównanie? Otóż sprawy naszych klientów – pomimo że mogą należeć do tej samej kategorii, jak np. rozwód, obrona w sprawie o oszustwo czy opiniowanie umowy – cechują się tyloma indywidualnymi czynnikami, wpływającymi na różną ilość nakładu pracy potrzebnego do ich obsłużenia, że wszelkie uniwersalne „cenniki” byłyby trudne do zastosowania w praktyce.
Czym innym, od publikowania cennika usług, jest oczywiście prezentowanie przez adwokata w Internecie możliwego sposobu dokonywania rozliczeń z klientem – np. godzinowo bądź ryczałtowo (tj. za całą sprawę albo daną instancję). „Sprawa sprawie nierówna”, stąd dokładne wynagrodzenie adwokat powinien ustalić z klientem indywidualnie. Standardowo uwzględnia się przy tym szereg czynników: ile czasu będzie trzeba poświęcić na zapoznanie się z dokumentami, analizę przepisów, udział w rozprawach, dojazdy, negocjacje, sporządzanie pism procesowych. Zauważmy, że prawo określa stawki minimalne dla poszczególnych spraw sądowych, w zależności m.in. od ich rodzaju czy wartości przedmiotu sporu. Przepisy te są wiążące dla sądów przyznających stronie postępowania zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego. Stanowią one także dla adwokatów istotny punkt odniesienia przy ustalaniu wynagrodzenia z klientem.
Kodeks Etyki Adwokackiej każe zachować adwokatowi szczególną skrupulatność w rozliczeniach z klientem. Jako przedstawiciel zawodu zaufania publicznego, adwokat powinien już na etapie ustalania warunków przyszłej współpracy w sposób jasny i precyzyjny wyjaśnić klientowi, co wchodzi w zakres honorarium, w jaki sposób powinno ono zostać regulowane oraz co z ponoszeniem ewentualnych przyszłych kosztów i opłat w sprawie. Przed przyjęciem zlecenia adwokat powinien uzyskać akceptację klienta dla zaproponowanych warunków oraz upewnić się, że wszystko w tej kwestii pozostaje zrozumiałe.
Tym samym indywidualne określanie honorarium adwokackiego pozwala wziąć pod uwagę nie tylko specyfikę danej sprawy, ale też sytuację konkretnej jednostki. Trudno sobie wyobrazić podobne rozwiązanie, by klient – wskazując na swoje szczególne położenie – np. podczas wizyty w restauracji negocjował z kelnerem, za jaką cenę jest skłonny zamówić rosół, bądź próbował dyskutować z fryzjerem o stawce, za którą ten przystrzyże mu brodę. W naszym kręgu kulturowym takie zachowania nie spotkałyby się ze zrozumieniem ani zapewne nie przyniosłyby oczekiwanego efektu. Sprowadzenie zaś problemu do absurdalnego porównania najlepiej ukazuje czasem istotę sprawy i zasadnicze różnice.
Tym samym, może warto spojrzeć na brak cennika usług adwokackich jako na źródło korzyści zarówno dla klienta, jak i adwokata, dające im swobodę budowania indywidualnych relacji oraz wzajemnego zaufania?
ADWOKAT DOMINIK GAJDA
🦜 w Stowarzyszeniu Adwokackim „Defensor Iuris” #DI od października 2020 r.,
🔸od 2014 roku zdobywa doświadczenie prawnicze, współpracując z poznańskimi kancelariami prawnymi;
🔸w okresie studiów Wiceprezes ds. Marketingu Europejskiego Stowarzyszenia Studentów Prawa ELSA Poznań;
🔸od 2016 roku jest członkiem Wielkopolskiej Izby Adwokackiej;
🔸w trakcie aplikacji adwokackiej aktywny członek samorządu aplikanckiego, pełniący funkcję Wiceprzewodniczącego Rady Aplikanckiej przy Wielkopolskiej Izbie Adwokackiej;
🔸W swojej praktyce zawodowej zajmuje się w szczególności sprawami z zakresu prawa karnego i cywilnego, a także prawem rodzinnym i umowami w obrocie gospodarczym;
🔸Prywatnie miłośnik podróży, wycieczek rowerowych oraz dobrej publicystyki.
🦜 zobacz jego przykładową aktywność w #DI: adwokat Dominik Gajda