AUTOR: ADWOKAT ANGELINA MISIAK
„Tylko niech to zostanie między nami” – takie słowa zdarza mi się usłyszeć od klientów; rzadko, ale jednak się zdarza. Najczęściej od tych, którzy z usług adwokata korzystają po raz pierwszy albo mieszkających w miasteczku, z którego pochodzę, gdzie „wszyscy się znają”. Dziwi mnie to za każdym razem, bo przecież adwokat to zawód zaufania publicznego i – jak sama nazwa wskazuje – nie powinniśmy mieć problemu z powierzeniem mu swoich tajemnic. Nikomu spośród osób wierzących nie przyszłoby przecież do głowy czynić zastrzeżenia „niech to zostanie między nami” swojemu spowiednikowi. Wychodząc od lekarza, także nie mamy obaw co do tego, że o naszej przypadłości dowie się sąsiadka, która wchodzi do gabinetu zaraz po nas. Nie wiem, skąd bierze się ta niepewność co do bezpieczeństwa przekazanych adwokatowi informacji, ale może mój artykuł wyjaśni, dlaczego obawy te są bezpodstawne.
Tajemnica adwokacka – czym jest?
O tajemnicy adwokackiej zrobiło się głośno w październiku tego roku, po zatrzymaniu adwokata Romana Giertycha. I to nie w kontekście zasadności czy niezasadności zarzutów stawianych adwokatowi, lecz dokonania przez organy ścigania czynności przeszukania kancelarii mecenasa Giertycha, gdzie – co oczywiste – znajdowały się dokumenty dotyczące spraw m.in. jego wpływowych klientów. Powyższa głośna sprawa mogła wzbudzić w społeczeństwie obawę, czy aby powierzone adwokatowi sprawy, poufne dokumenty, notatki z istotnymi informacjami, są bezpieczne.
Czym jest właściwie tajemnica adwokacka, kogo obowiązuje i czy możliwe jest zwolnienie adwokata z obowiązku zachowania tajemnicy? Czy nasze sekrety są bezpieczne u adwokata? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Zakres tajemnicy adwokackiej
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze[1], „Adwokat obowiązany jest zachować w tajemnicy WSZYSTKO, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej”. Obowiązek ten jest nieograniczony w czasie, a więc adwokat nigdy nie zostaje zwolniony z obowiązku dochowania poufności, nawet w przypadku śmierci klienta! Co do zasady obowiązek zachowania tajemnicy ma charakter bezwzględny, albowiem jak wynika z ustępu 3 tegoż przepisu ustawy: „Adwokata nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę”. Wyjątek stanowią sytuacje wskazane w ust. 4, zgodnie z którym obowiązek zachowania tajemnicy adwokackiej nie dotyczy informacji udostępnianych na podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz rozdziału 11a działu III Ordynacji podatkowej – w zakresie określonym tymi przepisami. Do zachowania tajemnicy adwokackiej – na równi z adwokatami – zobowiązani są aplikanci adwokaccy, czyli osoby przygotowujące się do pełnienia roli adwokata.
W sposób bardziej szczegółowy tajemnicę adwokacką przedstawia się w Zbiorze zasad etyki adwokackiej i godności zawodu, czyli Kodeksie etyki adwokackiej[2]. I tak, m.in.:
- tajemnicą objęte są wszelkie informacje, które adwokat uzyskał od klienta w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych; jeśli więc klient przyzna, że faktycznie to on spowodował stłuczkę na parkingu, to adwokat nie zdradzi nikomu jego sekretu;
- tajemnicą objęte są znajdujące się w aktach adwokackich materiały, a także wszystkie wiadomości, notatki i dokumenty dotyczące sprawy uzyskane od klienta oraz innych osób, niezależnie od miejsca, w którym się znajdują; gdy w aktach sprawy znajdzie się więc treść romantycznej wiadomości SMS dla nowego ukochanego klientki, wiadomość ta nigdy nie zostanie ujawniona przez adwokata w toku sprawy rozwodowej, ani w żadnych innych okolicznościach;
- do zachowania tajemnicy adwokackiej zobowiązani są także współpracownicy adwokata, personel oraz wszelkie osoby zatrudnione w kancelarii (na przykład osoba obsługująca sekretariat, asystenci prawni); w sytuacji więc, gdy do gabinetu adwokata, podczas udzielania przez niego porady prawnej, wejdzie pracownik sekretariatu, klient nie musi się martwić, że usłyszane przez tę osobę informacje zostaną przekazane dalej.
Co ciekawe, tajemnicą adwokacką objęte są także informacje na przykład o źródłach finansowania, z jakich klient lub inna osoba w jego imieniu opłaca honorarium swojego pełnomocnika/obrońcy.
Istotnym z punktu widzenia klientów jest to, że adwokat jest zobowiązany do zabezpieczenia dokumentów w kancelarii w taki sposób, aby nie miały do niego dostępu osoby nieuprawnione. Dodatkowo, w przypadku dokonywanego przez organy ścigania przeszukania w lokalu, w którym adwokat wykonuje zawód, lub w mieszkaniu prywatnym adwokata (tak jak to miało miejsce właśnie w przypadku mecenasa Giertycha), jest on obowiązany żądać uczestniczenia w tej czynności przedstawiciela samorządu adwokackiego. Jest to o tyle istotne, że przedstawiciele władz Adwokatury dopilnują, ażeby dokumenty klientów zostały odpowiednio zabezpieczone i nie trafiły w niepowołane ręce. Kancelaria adwokata jest więc swego rodzaju sejfem, w którym możemy bez obaw pozostawić istotne dla nas dokumenty.
Dlaczego tak ważne jest istnienie tajemnicy adwokackiej?
Można powiedzieć, że tajemnica adwokacka jest dla adwokata świętością. To obowiązek zachowania tajemnicy adwokackiej sprawia, że klient może liczyć na pełną dyskrecję w zakresie powierzonych informacji, ważnych dokumentów czy materiałów. Stanowi ona jeden z fundamentów prawa do obrony. Bez niej świadczenie efektywnej pomocy prawnej jest niemożliwe. Dlatego też chciałam uczulić przyszłych klientów, że zatajanie przed swoim pełnomocnikiem pewnych faktów czy dokumentów może im tylko zaszkodzić. Wyłącznie dysponując wszystkimi informacjami, adwokat będzie mógł w pełni przeanalizować stan faktyczny sprawy i zaproponować najbardziej optymalne dla klienta rozwiązanie.
[1] Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz.U.2020.1651 t.j. z dnia 2020.09.25)
[2] Obwieszczenie Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej)
ADWOKAT ANGELINA MISIAK
🦜 w Stowarzyszeniu Adwokackim „Defensor Iuris” #DI od grudnia 2019 r.,
🔸 ukończyła studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (Wydział Prawa i Administracji UMK, prawo). Jest członkiem Izby Adwokackiej w Koszalinie (Okręgowa Rada Adwokacka w Koszalinie), w ramach której odbyła trzyletnią aplikację adwokacką. Prowadzi kancelarię adwokacką w Koszalinie ( Kancelaria Adwokacka Adwokat Angelina Misiak Koszalin ), od 2018 r. Posiada kilkuletnie doświadczenie prawnicze zdobyte w renomowanych kancelariach adwokackich w Koszalinie, z którymi do dziś współpracuje,
🔸 do kręgu jej zainteresowań należą zwłaszcza sprawy odszkodowawcze, sprawy z umów o roboty budowlane i sprawy o podział majątku,
🔸 więcej: www.adwokat-misiak.koszali
🦜 zobacz jej przykładową aktywność w #DI: adwokat Angelina Misiak