G(Ł)ODNA URZĘDÓWKA [ RAPORT – wpis aktualizowany]

Adwokat lub radca za prowadzenie tej samej sprawy otrzymuje inne wynagrodzenie w zależności od tego czy płaci mu klient, czy Skarb Państwa – stawki za sprawy z urzędu (a więc wtedy, gdy płaci Skarb Państwa) są o połowę niższe niż stawki minimalne adwokatów oraz radców prawnych określone we właściwych przepisach (a więc wtedy gdy płaci klient).

O jakich kwotach mówimy? Adwokat lub radca za całą sprawę z urzędu dostaje niekiedy 60 lub 90 zł (sprawy z zakresu prawa pracy, sprawy ZUS, alimenty – sprawy bardzo ważne i niełatwe). Tak! Za całą sprawę! Niezależnie od liczby pism, rozpraw czy kosztów dojazdu).

 

W ramach raportu publikujemy wszelkie materiały odnoszące się do tematyki pomocy prawnej udzielanej przez adwokatów oraz radców prawnych z urzędu, w tym:

• zestawienie orzecznictwa obejmującego orzeczenia Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych przyznające adwokatom wynagrodzenie, z uwzględnieniem prokonstytucyjnej wykładni obecnego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości (uwzględnieniem orzeczenia TK – SK 66/19 i innych)
• wzory wniosków, zażaleń oraz skargi konstytucyjnej;
• wystąpienia Stowarzyszenia Adwokackiego „Defensor Iuris” do organów władzy publicznej w związku ze stawkami pomocy prawnej udzielanej przez adwokatów z urzędu;
• artykuły oraz felietony członków Stowarzyszenia Adwokackiego „Defensor Iuris”
  o tematyce pomocy prawnej udzielanej z urzędu;
• publikacje prasowe odnoszące się do pomocy prawnej udzielanej przez adwokatów z urzędu oraz działań adwokackich;
• wystąpienia organów państwowych (w tym interpelacje poselskie) do Ministra Sprawiedliwości w sprawie pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów i radców prawnych

 

Śledźcie naszą stronę oraz nasze kanały w social mediach Pierwsze kroki już podjęliśmy i walczymy o więcej

Stworzyliśmy dedykowaną grupę na portalu Facebook poświęconą tematyce nieodpłatnej pomocy prawnej udzielanej z urzędu.

ZESTAWIENIE ORZECZNICTWA SĄDU NAJWYŻSZEGO ORAZ SĄDÓW POWSZECHNYCH

W ramach naszej inicjatywy G(ł)odne Urzędówki, przygotowaliśmy oraz na bieżąco aktualizujemy, w oparciu o napływające do nas od adwokatów informacje, zestawienie orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych, uwzględniające postulat zawarty w orzeczeniu TK 66/19 tj. niedopuszczalność zróżnicowania stawek adwokackich z wyboru oraz z urzędu i w innych wypowiedziach orzeczniczych.

Aktualne zestawienie możecie Państwo pobrać ze strony internetowej. Aktualizacja na dzień 26 września 2022 roku (brak dalszej aktualizacji ze względu na powszechność orzecznictwa w przedmiocie stawek „z wyboru)

WZORY WNIOSKÓW

Publikujemy edytowalne wzory wniosków o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, a także wzory zażaleń w postępowaniu cywilnym oraz w postępowaniu karnym, a także wzór skargi konstytucyjnej. Publikujemy także wzór wniosku o uzupełnienie wyroku w postępowaniu karnym oraz wzór wniosku o zmianę prawomocnego postanowienia o kosztach, wobec niekonstytucyjności stawek rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości.

Poniżej wszystkie wzory do pobrania na stronie:

https://www.defensoriuris.pl/aktualnosci/zestawienie-orzecznictwa-oraz-wzory-wnioskow-w-sprawie-stawek-z-urzedu/

Aktualizacja na dzień 5 marca 2024 roku.

WYSTĄPIENIA ORAZ EFEKTY WYSTĄPIEŃ
STOWARZYSZENIA ADWOKACKIEGO „DEFENSOR IURIS”

W dniu 13 grudnia 2023 roku (środa)

Sąd Najwyższy Izba Karna (sygn. akt. I KZP 5/23) w składzie 7- sędziów odmówił podjęcia uchwały w sprawie zainicjowanej przez Rzecznika Praw Obywatelskich, ze względu na brak substratu pytania prawnego tj. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 roku, sygn. akt. SK 78/21. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Najwyższy potwierdził tryb art. 626 § 2 KPK jako właściwy do uzupełnienia postanowień kosztowych, po stwierdzeniu niekonstytucyjności podstawy ich zasądzenia. Całość uzasadnienia orzeczenia pod adresem:

https://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/i%20kzp%205-23.pdf

W dniu 28 czerwca 2023 roku (środa)

Otrzymaliśmy od Rzecznika Praw Obywatelskich pismo, w którym zostaliśmy poinformowani o tym, że Rzecznik Praw Obywatelskich skierował do Sądu Najwyższego wniosek o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: „Czy orzeczenie w przedmiocie rozstrzygnięcia o kosztach wydawane w trybie art. 626 § 2 k.p.k. mieści się w pojęciu innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonym w przepisach właściwych dla danego postępowania, o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a jeżeli tak, to czy wobec eliminacji z porządku prawnego norm prawnych zawartych w § 17 ust. 1 pkt. 2 oraz § 17 ust. 2 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019 r. poz. 18, z późn. zm.), obrońcom oraz pełnomocnikom przysługuje uprawnienie do skorzystania ze skutków wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r. o sygn. akt. SK 78/21 poprzez wnioskowanie na podstawie art. 626 § 2 k.p.k. o uzupełnienie (podwyższenie) wynagrodzenia za pomoc prawną z urzędu, świadczoną w postępowaniach zakończonych prawomocnym orzeczeniem sądu powszechnego, opartych, w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, na niekonstytucyjnej normie prawnej?”.

Sprawa została zarejestrowana w Sądzie Najwyższym pod sygnaturą I KZP 5/23

W dniu 29 maja 2023 roku (poniedziałek)

W dniu 29 maja 2023 roku w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Krakowie zamknięte zostały listy adwokatów gotowych świadczyć pomoc prawną z urzędu oraz listy adwokatów nie wyrażających takiej gotowości w sprawach cywilnych i administracyjnych. Oznacza to, że począwszy od dnia 29 maja 2023 roku, udzielanie pomocy prawnej z urzędu, we wszystkich radach adwokackich w Polsce, stało się dobrowolne, także dzięki naszym działaniom (list do Dziekana ORA Kraków z dnia 21 lutego 2023 roku)

W dniu 13 marca 2023 roku (poniedziałek)

Wystąpiliśmy do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o skierowanie pytania prawnego do Sądu Najwyższego w zakresie stosowania art. 626 par. 2 kodeksu postępowania karnego. Otrzymaliśmy odpowiedź Rzecznika Praw Obywatelskich o zainteresowaniu oraz istotności przedstawionego zagadnienia oraz prośbę o dołączenie wyroków Sądów Powszechnych wskazujących na rozbieżność orzeczniczą w zakresie stosowania art. 626 par. 2 kodeksu postępowania karnego. W dniu 13 grudnia 2023 roku Sąd Najwyższy, w efekcie rozpoznania wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich

W dniu 10 marca 2023 roku (piątek)

Przesłaliśmy drogą e-mailową list otwarty do wszystkich sądów powszechnych w Polsce, w którym zawarliśmy postulaty dotyczące pomocy prawnej udzielanej przez adwokatów oraz radców prawnych w zakresie poszanowania treści art. 190 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Treść wskazanego listu umieściliśmy także na mediach społecznościowych. Niniejszy list przesłaliśmy także do Naczelnej Rady Adwokackiej oraz Okręgowych Rad Adwokackich z prośbą o wsparcie interesów majątkowych adwokatów.

W dniu 21 lutego 2023 roku (wtorek)

Wystąpiliśmy do Dziekana Okręgowej Rady Adwokackiej z listem o rozważenie działań prowadzących do dobrowolności w zakresie prowadzenia spraw z urzędu w zakresie spraw cywilnych i administracyjnych. Wskazaliśmy, że ORA Kraków jest obecnie jedyną izbą adwokacką, gdzie nie istnieje możliwość rezygnacji z prowadzenia spraw z urzędu.  W dniu 9 marca 2023 roku Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej wydał zarządzenie dotyczące zasad wyznaczania pełnomocników w Krakowskiej Izbie Adwokackiej, jak również przeprowadzona jest ankieta wśród adwokatów izby krakowskiej.

W dniu 21 lutego 2023 roku (wtorek)

Wystąpiliśmy o udostępnienie informacji publicznej do Ministerstwa Finansów (wniosek) oraz Ministerstwa Sprawiedliwości (wniosek) w przedmiocie planowanych prac legislacyjnych nad rozporządzeniem w sprawie nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej przez adwokatów z urzędu, zgodnie ze wskazaniami Trybunału Konstytucyjnego.

Poniżej publikujemy:

• odpowiedź Ministra Finansów z dnia 7 marca 2023 roku na wniosek o udzielenie informacji publicznej;
• odpowiedź Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 marca 2023 roku na wniosek o udzielenie informacji publicznej;

W dniu 15 lipca 2022 roku (piątek)

Wystąpiliśmy z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej do Okręgowych Rad Adwokackich, aby wyjaśnić czy na obszarze danej rady adwokackiej istnieje możliwość złożenia oświadczenia o wykreśleniu z listy osób deklarujących gotowość do świadczenia pomocy prawnej z urzędu. Na dzień publikowania informacji otrzymaliśmy odpowiedzi z 15 okręgowych rad adwokackich spośród 24 okręgowych rad adwokackich w kraju. Jednocześnie na grupie „G(ł)odne Urzędówki” udzieliliście Państwo informacji co do praktyki w dalszych 7 radach adwokackich. Nie otrzymaliśmy informacji co do praktyki postepowania w 3 radach adwokackich – tj. ORA w Opolu, Siedlcach oraz Toruniu.

Według uzyskanych informacji:

• w sprawach karnych – wszystkie rady adwokackie stwarzają możliwość złożenia oświadczenia o niewyrażeniu gotowości do świadczenia pomocy prawnej z urzędu, co skutkuje wpisanie przez Sąd na „listę B” przydzielania spraw z urzędu, zgodnie z właściwym rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2020 roku;
• w sprawach cywilnych i administracyjnych – Okręgowa Izba Adwokacka w Krakowie oraz Okręgowa Izba Adwokacka w Katowicach nie stwarza możliwości złożenia oświadczenia o braku gotowości do świadczenia pomocy prawnej z urzędu – we wskazanych radach adwokackich świadczenie pomocy prawnej z urzędu w sprawach cywilnych i administracyjnych jest „przymusowe”

W dniu 8 października 2021 roku (piątek)

• Sąd Apelacyjny w Krakowie (odpowiedź) potwierdził, że w Wydziale II Karnym sędziowie uwzględniają wnioski obrońców z urzędu o przyznanie pomocy prawnej udzielanej przez adwokatów i radców prawnych, zgodnie z treścią wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 roku (sygn. akt. SK 66/19). Jak wynika z zestawienia orzecznictwa wnioski takie uwzględniane są również w Wydziale I Cywilnym w/w Sądu.
• Sąd Okręgowy w Białymstoku (odpowiedź) potwierdził, że istniały przypadki przyznania wynagrodzenia za pomoc prawną z urzędu wg orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego SK 66/19.
• Sąd Okręgowy w Rzeszowie (odpowiedź) potwierdził, że istniały przypadki przyznania wynagrodzenia za pomoc prawną z urzędu wg orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego SK 66/19.
• Sąd Okręgowy w Toruniu (odpowiedź) potwierdził, że istniały przypadki przyznania wynagrodzenia za pomoc prawną z urzędu wg orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego SK 66/19;
• Sąd Okręgowy w Zamościu (odpowiedź) potwierdził, że istniały przypadki przyznania wynagrodzenia za pomoc prawną z urzędu wg orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego SK 66/19;

ARTYKUŁY I FELIETONY CZŁONKÓW
STOWARZYSZENIA ADWOKACKIEGO „DEFENSOR IURIS”
o tematyce pomocy prawnej udzielonej z urzędu

PUBLIKACJE PRASOWE
dot. nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(z komentarzem Stowarzyszenia)

• W dniu 2 stycznia 2024 roku (wtorek)
  Serwis Gazeta Prawna opublikował artykuł „Rachunek za stan gotowości”, w którym opisano inicjatywę społeczną Mecenasa Roberta Pogorzelskiego o przyznanie wynagrodzenia od sądu powszechnego, za pełnienie przez adwokatów nieodpłatnych dyżurów.
• W dniu 18 grudnia 2023 roku (poniedziałek)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „Kolejny raz szykuje się batalia o „urzędówki” – adwokaci i radcy chcą ich urealnienia”, w którym opisano uwagi organizacji społecznych, w tym Stowarzyszenia, podczas konsultacji projektowanych zapisów nowych rozporządzeń.
• W dniu 14 grudnia 2023 roku (czwartek)
  Serwis Gazeta Prawna opublikował artykuł „Sąd kwestionuje wyrok TK dotyczący urzędówek. Droga do podwyższenia stawek nadal otwarta”, w którym opisano orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2023 roku (I KZP 5/23) oraz jego skutki dla adwokatów, świadczących pomoc prawną z urzędu.
• W dniu 3 grudnia 2023 roku (niedziela)
  Serwis Gazeta Prawna opublikował artykuł „Kto finansuje urzędówki”, w którym poruszono problem odpowiedzialności Skarbu Państwa za pomoc prawną z urzędu w sprawach cywilnych oraz konieczności egzekwowania przez adwokatów świadczeń za pomoc prawną z urzędu od strony przeciwnej oraz wątpliwości związanych z usunięciem tego przepisu w projektach nowych rozporządzeń.
• W dniu 23 października 2023 roku (poniedziałek)
  Serwis Gazeta Prawna opublikował artykuł „Urzędówki w górę, ale wciąż dalekie od oczekiwań prawników „, w którym wskazano na problem związany z brakiem uwzględnienia postulatów środowisk adwokackich oraz radcowskich w zakresie projektowanych przepisów nowych rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
• W dniu 5 września 2023 roku (wtorek)
  Serwis Gazeta Prawna opublikował artykuł „Wynagrodzenia pełnomocników za urzędówki pójdą w górę”, w którym wskazano na zabezpieczenie środków publicznych na wzrost stawek adwokackich z urzędu.
• W dniu 29 sierpnia 2023 roku (wtorek)
  Serwis Gazeta Prawna opublikował artykuł „Sądy po stronie adwokatów w sprawie stawek urzędowych”, w którym wskazano na zmianę orzecznictwa sądowego, pod wpływem presji adwokatów oraz wyroków Trybunału Konstytucyjnego.
• W dniu 7 czerwca 2023 roku (środa)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „Pełnomocnik z urzędu od pierwszej instancji, aż po… kasację”, w którym opisano następstwa zmiany zakresu pełnomocnictwa procesowego dla pełnomocników z urzędu od 1 lipca 2023 roku.
• W dniu 20 grudnia 2022 roku (wtorek)
  Serwis Gazeta Prawna opublikował artykuł „Pomoc prawna z urzędu. TK: Różnicowanie wynagrodzenia jest niezgodne z konstytucją”, w którym opisano orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 X 2022 roku oraz jego możliwe następstwa.
• W dniu 20 grudnia 2022 roku (wtorek)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „TK: Przepisy dotyczące „urzędówek” za sprawy karne niezgodne z Konstytucją”, w którym opisano orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 X 2022 roku oraz jego możliwe następstwa.
• W dniu 2 września 2022 roku (piątek)
  Serwis Rzeczypospolita opublikował artykuł „Adwokat może zrezygnować z urzędówek, radca prawny nie”, w którym wskazał na ograniczoną możliwość rezygnacji radców prawnych z pomocy prawnej świadczonej z urzędu.
• W dniu 5 sierpnia 2022 roku (piątek)
  Serwis Rzeczypospolita opublikował artykuł „Nowe stawki dla prawników. Resort Ziobry przedstawił swoje propozycje”, w którym wskazał na projektowaną nowelizację rozporządzenia w sprawie stawek z urzędu, obniżającą wartość pracy obrońców i pełnomocników w sprawach nieletnich do odpowiednio 60 oraz 180 zł.
• W dniu 30 czerwca 2022 roku (czwartek)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „Stowarzyszenie adwokackie pyta, czy można rezygnować z „urzędówek”, w którym wskazano na problematykę możliwości rezygnacji ze świadczenia pomocy prawnej z urzędu oraz odpowiedzi udzielone przez rady adwokackie, na wniosek Stowarzyszenia.
• W dniu 28 maja 2022 roku (sobota)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „G(ł)odne urzędówki? – RPO też pisze do ministra sprawiedliwości), w którym wskazał na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Sprawiedliwości w przedmiocie dyskryminacji pełnomocników z urzędu, jak również na dotychczasowe działania w ramach inicjatywy „G(ł)odne urzędówki”.
• W dniu 10 maja 2022 roku (wtorek)
  Serwis Rzeczpospolita.pl opublikował artykuł „Prezes NRA do sędziów: nie stawiajcie adwokatów w niekorzystnym położeniu” w którym wskazał, że Prezes NRA wystosował apel do członków Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA dot. stawek pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
• W dniu 7 kwietnia 2022 roku (czwartek)
  Serwis Rzeczpospolita.pl opublikował artykuł „Prezes NRA pisze do premiera. Adwokaci dostają mniej niż 19,7 zł za godzinę” w którym wskazał, że Prezes NRA wystosował do Premiera RP pismo, w którym zwrócił uwagę na niedopuszczalną wysokość stawek pomocy prawnej udzielanej przez adwokatów z urzędu.
• W dniu 14 lutego 2022 roku (poniedziałek)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „G(ł)odne urzędówki” – NRA apeluje do sędziów o terminowe wypłaty, w którym opisano apel Prezesa NRA skierowany do stowarzyszeń sędziowskich, jak też dotychczasowe działania Stowarzyszenia Adwokackiego „Defensor Iuris” w ramach inicjatywy G(ł)odne Urzędówki.
• W dniu 9 lutego 2022 roku (środa)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „Widziały gały co brały? Sądy nadal różnie podchodzą do „urzędówek””, w którym poruszono problematykę zróżnicowania orzecznictwa sądów powszechnych w przedmiocie stawek pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
• W dniu 31 stycznia 2022 roku (poniedziałek)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „Adwokaci wypisują się z urzędówek, bo stawki są za niskie”, w którym poruszono problematykę możliwości rezygnacji części adwokatów z świadczenia pomocy prawnej udzielanej z urzędu oraz odmienności praktyki odmowy takiego świadczenia w różnych izbach adwokackich.
• W dniu 3 grudnia 2021 roku (piątek)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „G(ł)odna urzędówka – adwokaci i radcy coraz mocniej walczą o swoje wynagrodzenia” w którym opisano dotychczasowe działania samorządu, jak też Stowarzyszenia Adwokackiego „Defensor Iuris” w przedmiocie nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
• W dniu 24 listopada 2021 roku (środa)
  Serwis Legalis.pl opublikował artykuł „Wyższe taksy za urzędówki? MS nie mówi nie” w którym przedstawiono odpowiedź Ministra Sprawiedliwości na interpelację poselską posła Franciszka Sterczewskiego.
• W dniu 20 października 2021 roku (poniedziałek)
  Serwis Rzeczpospolita opublikował artykuł „Za urzędówki adwokaci płacą z własnej kieszeni”, w którym wskazano na interpelacje posła Franciszka Sterczewskiego w przedmiocie stawek adwokackich i radcowskich z urzędu.
• W dniu 14 października 2021 roku (czwartek)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł „Radcy i adwokaci wspólnie dopominają się uregulowania stawek za pomoc prawną z urzędu”, w którym poruszono działania samorządu, jak też Stowarzyszenia Adwokackiego „Defensor Iuris” w przedmiocie nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
• W dniu 25 września 2021 roku (sobota)
  Serwis Prawo.pl opublikował artykuł” Adwokaci apelują o rozwiązanie problemu stawek za pomoc prawną z urzędu”, w którym przytoczono treść listu otwartego oraz innych działań podejmowanych w tym przedmiocie.
• W dniu 23 września 2021 roku (czwartek)
  Gazeta Wyborcza opublikowała artykuł „Obywatele mają prawo wymagać od państwa pomocy prawnej z urzędu, ale państwo nie chce przyzwoicie płacić adwokatom” w ramach którego w całości przedstawiony został nasz list otwarty.

WYSTĄPIENIA ORGANOW WŁADZY PUBLICZNEJ
dot. nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu

• wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 maja 2022 roku;
• interpelacja posła Franciszka Sterczewskiego w sprawie stawek z urzędu z dnia 13 października 2021 roku wraz z odpowiedzią Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 listopada 2021 roku;
• interpelacja posłów Agnieszki Dziemianowicz Bąk, Krzysztofa Śmiszek oraz Anny Marii Żukowskiej w sprawie stawek z urzędu z dnia 16 sierpnia 2021 roku wraz z odpowiedzą Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 września 2021 roku;
• interpelacja posła Zbigniewa Girzyńskiego w sprawie stawek z urzędu z dnia 26 lutego 2020 roku wraz z odpowiedzią Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 marca 2020 roku